Bebekler neden ağlar?

Bebekler için ağlamak en önemli iletişim aracıdır. Bebekler ne hissettiklerini veya neye ihtiyaçları olduğunu kendilerine özgü bir “lisan” ile ifade ederler.

Anadolu Sağlık Merkezi’nden Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ile Pediatrik Endokrinoloji Uzmanı Dr. Neslihan Güngör, bebeklerin sürekli ağlamaları ile ilgili bilgi veriyor.

Bebeklerin tekme atmaları, el sallamaları, başlarını çevirmeleri ve değişik şekillerde ağlamaları adeta bu özel lisanın sözcükleri olarak rol oynar. Biz erişkinler için bazen bebeklerin ağlayarak ne ifade etmeye çalıştıklarını anlamak güç olabilir. Bebeğin ağlaması, ağlamasının nedenini veya ağlamasını neyin durduracağını bilmeyen bir anne baba için çok rahatsız edici olabilir. Ancak anne ve babalar, gözlem yaparak ve sabırlı olarak bebeklerinin ağlama nedenleri ve neyin ağlamayı durduracağı konusunda bilgi ve deneyim sahibi olabilirler.

Ağlama süre ve şekilleri açısından bebekten bebeğe farklılıklar vardır. Bazı bebekler çok kısa süre, bazısı uzun süre ağlar. Bazıları hafifçe mızıldanırken bazıları kuvvetle ağlar. Bazı bebekler kolayca sakinleştirilebilirken bazısı için bu zordur. Bebeklerin ağlamaları farklı olsa da hepsi aynı nedenle ağlar: Bir ihtiyaçları olduğu için…

Bebekler neden ağlar?

Bebekler açsa, hastaysa, rahatsız hissediyorsa (altı ıslaksa, sıcak hissediyorsa veya üşüyorsa, gazı varsa), kendisini yalnız veya sıkılmış hissediyorsa, yorgunsa, acı hissediyorsa ağlar. Bazen de akşamüzeri evin en yoğun olduğu saatte, yani annenin yemek yaptığı, babanın işten geldiği saatlerde, gün içindeki tüm gerilim ve birikimleri atmak ister gibi ağlar. Anne ve babalar bebekleri ağladığında onunla ilgilenip rahatlatmaya çalışarak hangi nedenlerin bebeklerinde nasıl bir ağlama oluşturduğu konusunda deneyim sahibi olmalıdırlar.

Bebeğin neden ağladığını bulmak için şunları kontrol edin:

– Bebeğin altı ıslak mı?
– Bebek acıktı mı?
– Bebek hastalanıyor mu? (Ateşi yüksek mi? Emmesi normale göre azaldı mı?)
– Bebeğin hareketliliği nasıl? Her zamankine göre daha mı halsiz görünüyor? Daha mı az hareket ediyor? Kusma, ishal gibi ek belirtiler de var mı? (Bu belirtilerden bir veya daha fazlasının bir arada bulunması bebeğin hastalandığına işaret edebilir. Bu durumda vakit kaybetmeden uygun sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.)
– Bebek üşüyor mu? Yoksa çok mu sıcak hissediyor? (Örneğin sıcak bir ortamda üzerinde kalın giysiler mi var?)
– Bebek sıkılmış ve ilgi mi istiyor?
– Bebek herhangi bir nedenle acı mı hissediyor? (Örneğin bazı bebekler erken diş çıkarabilir ve bu nedenle ağlayabilir. Ya da giysisinin bir bölümü cildini tahriş ediyor olabilir.)

Eğer yukarıdakilerin hiçbirisi söz konusu değilse, bebeği rahatlatmak için aşağıdakileri deneyebilirsiniz. Ancak bebeğinizi rahatlatmak için denediğiniz yöntemin etki göstermesi için ona biraz vakit tanımanız gerektiğini unutmayın…

Bebeğinizi sakinleştirmek için:
– Hafif bir müzik çalın.
– Bebeğinizin sırtına hafif hafif masaj yapar gibi dokunun ve sakin bir ses ile konuşarak sesinizi dinlemesini
sağlayın.
– Hafif, tekdüze, tekrarlayıcı bir ses dinletin (örneğin elektrikli traş makinesinin veya elektrik süpürgesinin sesi veya parmaklarınızla tahta üzerinde yapacağınız tıp-tıp sesi veya doğadan kaydedilmiş sesler içeren bir CD)
– Onunla birlikte yürüyün.
– Açık havaya çıkarın.
– Evde veya açık havada bebek arabası ile dolaştırın, otomobilinizde bebek koltuğuna yerleştirip bir süre dolaştırın. – Kucağınızda biraz sallayın.
– Mırıldanarak onunla konuşun veya ona şarkı söyleyin.
– Nazikçe gazını çıkartmaya çalışın.
– Kucağınızda değişik pozisyonlarda tutun: örneğin kucağınızda karın üstü yatırın veya omzunuzdan arkaya bakacak şekilde dik tutun ya da kendiniz sırtüstü yatarak bebeği karın üzerine yatırıp hafif hafif sırtına vurun veya masaj yapın.
– Bebeğin kendi başparmağını veya bir emziği (temiz olmasına dikkat edin ve uzun süre kullanımda sakıncalar olabileceğini unutmayın) ağzına verip emerek rahatlamasını sağlayın.
– Beslenme sırasında bebeğinizin hava yutmasını azaltın ve sık sık gazını çıkarın.
– Bebeğinizin ilk aylarında neden ağladığını ve ağlamasını neyin geçirdiğini anlamak için ayıracağınız zamanın çok faydasını göreceksiniz… Öte yandan, bebeğiniz büyüdükçe (özellikle 3 aydan sonra) giderek daha az ağlayacak ve bebeğiniz hissettiklerini ve ihtiyaçlarını daha etkin olarak iletmeyi siz de onu daha iyi anlamayı öğreneceksiniz.

Sürekli ağlayan bebekler: Kolik

Ortalama olarak her 5 bebekten birinde genellikle akşamüzeri başlayıp bazen uyku saatine dek sürebilen ağlama nöbetleri olabilir. Kolikteki ağlama diğer ağlama şeklinden farklı olup bebek adeta çığlık atarak ağlar ve yatıştırılması çok güçtür. Ağlama bazen 2-3 saat, bazen daha uzun sürebilir ve hemen her gün aynı saatte olur. Bebek genellikle bacaklarını karnına doğru çeker, yumruklarını sıkar ve çoğunlukla hareketliliğini artırır. Gözlerini ya sımsıkı kapatır ya da kocaman açar, kaşlarını çatar, nadiren çok kısa süre nefesini tutabilir. Barsak hareketleri artar ve gaz çıkarabilir. Yeme ve uyku düzeni bu ağlama nöbetleri sırasında bozulur.

Bebek anneyi emmek ister ama başlar başlamaz bırakır, bazen kısa süre uykuya dalar ama ağlayarak uyanır. Ancak bu ağlama şekilleri bebekten bebeğe de çok değişkendir. Kolik genellikle yaşamın 2. veya 3. haftasında başlar (premature bebeklerde daha geç) ve genellikle 6 hafta civarında en şiddetli halini alır. Genellikle 3. aydan sonra problem hafiflemeye başlar ve bazen yavaş yavaş azalarak bazen de birdenbire kesilerek adeta mucizevi bir şekilde düzelir. Nadiren dördüncü veya beşinci aya dek bu sorunlar devam eder. Tıp dünyasında “kolik”in net bir tanımı olmayıp nedenleri konusunda da fikir birliğine varılmamıştır.

Bebeğinizi doktorunuza kontrol ettirip başka bir sorun olmadığından emin olduktan sonra yukarıda önerilen yöntemlerle ağlamayı geçirmeye çalışmak, doktorunuz önerirse bir gaz ilacı kullanmak ve problemin birkaç ayda düzeleceğini bilerek sabır ve iyimserlikle kendinizi sakinleştirmek en uygun yaklaşımlar olacaktır. Ayrıca yeni doğmuş bebeği olan anne ve babalar bebeğin bakımı için birbirleriyle yardımlaşırlarsa bu gerilimli dönemleri atlatmak tüm aile için daha kolay olacaktır.