Hipertansiyonun belirtileri, zararları ve korunma yöntemleri

Kalpten böbreklere, gözden beyne kadar pek çok organa hasar verebilen hipertansiyon, erken ölüm nedenlerinden biri olarak gösteriliyor…

Ülkemizde 18 milyon kişinin hipertansiyon hastası olduğu tahmin ediliyor. Bu oran dünyada 700 milyonu buluyor. Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği’nin yaptığı araştırmalara göre, ülkemizde her 3 erişkinden biri hipertansiyon hastası. Bunun yanı sıra dikkat çeken bir başka nokta da bu kişilerin sadece, yüzde 38′inin hastalığın farkında olması. Yüzde 62′gibi büyük bir çoğunluk ise hipertansif olduğunu ilk kez bu çalışma sırasında öğrenmiş. Bu da ülke genelinde, kan basıncı yüksek olan her 3 kişiden 2’sinin hipertansif olduğunu bilmediğini gösteriyor. Uzmanlara göre, başlı başına bir risk olduğundan, hipertansiyonun mutlaka kontrol altına alınması gerekiyor. Çünkü bu hastalığın en büyük özelliğinin; tedavi edilmediğinde hiçbir yakınma yaratmasa bile başta böbrek ve kalp olmak üzere pek çok organa hasar vermesi ve ölüme yol açması olduğu bildiriliyor.

Hipertansiyonun zarar verdiği organlar

Böbrek
Belirtileri neler?
– İdrarın kanlı gelmesi, idrara çıkarken yanma ve acıma hissi
– İdrar miktarında azalma ya da aşırı artma, gece birden fazla idrara çıkma
– Belin iki veya tek tarafında yan ağrıları
– Bulantı, kusma, halsizlik, iştahsızlık, çok su içme, çabuk yorulma

Böbrekler, kan basıncı yüksekliğinden en çok etkilenen organların başında geliyor. Hipertansiyon böbrek hasarını başlatıyor ya da var olan böbrek hastalığının daha da kötüleşmesine yol açıyor. Ancak, aynı zamanda böbrek hastalığı da hipertansiyona neden olabiliyor. Hipertansiyon ve böbrek hastalığı birlikte görüldüğünde, aradaki sebep-sonuç ilişkisini çözmek zor. Son araştırmalarda hipertansif hastaların, hatta kan basıncı çok hafif yükselmiş kişilerin çoğunun böbreklerinde hem yapısal hem de fonksiyonel bozukluklar oluştuğu görülmüş. Hipertansif kalma süresi uzadıkça, böbrekte daha fazla hasar oluşuyor.

Neler yapmalı?
Hipertansiyon, böbrek yetmezliği gelişene dek hiçbir belirti vermeden seyredebiliyor. Dolayısıyla yukarıda yer alan belirtiler ortaya çıktığında geriye dönüşü olmayan hasarlar oluşmuş olabilir. Organ hasarının oluşumunu önlemek için, hiçbir yakınmanız olmasa bile doktor kontrolünüzü aksatmayın.

Beyin
Belirtileri neler?
– Baş ağrısı, baş dönmesi
– Kollarda ve bacaklarda güçsüzlük

Hipertansiyonunun yol açtığı bir başka sorun da inme riskinin artmasıdır. İnme; beynin bir bölgesinde kan akışının engellenmesi ya da beyindeki damarlardan kanın dışarı sızması sonucu gelişiyor. Uzmanlara göre beyindeki patalojik zedelenmenin yüzde 85′i, beyne giden damarlarda tıkanıklık oluşması sonucu gelişiyor. Diğer yüzde 15′i damar yırtılması nedeniyle beyin dokusunda veya beyin zarları arasında kanama gelişmesi yüzünden oluşuyor. Felç riski hipertansiflerde, normal kişilere göre 3-4 kat daha fazla.

Neler yapmalı?
Bu belirtiler oluştuğunda, geç kalmış olabilirsiniz. Dolayısıyla inme riskine karşı düzenli tansiyonunuzu ölçtürün. Kan basıncınız yüksekse, doktor kontrolünüzü aksatmayın.

Göz
Belirtileri neler?
– Ağrısız görme azalması
– Işık çakması, göz önünde uçuşmalar
– Leke şeklinde karaltı

Hipertansiyon nedeniyle gözün retinasında başlıca iki tip hastalık gelişiyor. Gözde yer alan küçük çaplı damarların kalınlaşması ve şiddetli ani zedelenmeler. Bu hasarlar, göz dibi incelenmesiyle tespit edilebiliyor. Retina tabakası, vücuttaki kan damarlarının doğrudan gözlenebileceği tek bölge olarak görülüyor. Göz dibi bulguları, hipertansiyonun süresi ve şiddetine ilişkin önemli bilgiler de sağlıyor. “Hipertansif retinopati” ye artık daha nadir rastlanıyor. Ancak, tedavi edilmediği takdirde, kalıcı görme kaybına yol açabiliyor.

Neler yapmalı?
Belirtiler ortaya çıktığında, gözlerde kalıcı görme kaybı gelişmiş olabilir. Bu nedenle tansiyonunuzu düzenli olarak ölçtürün ve doktor kontrolünü ihmal etmeyin.