Zehirli guatrda RAI kapsül tedavisi

Uzmanlar zehirli guatrın; kalp çarpıntısı, kilo kaybı, saç dökülmesi, ellerde ve vücutta titreme, bulantı, ishal ve halsizlik belirtileri ile kendisini belli ettiğini ve kadınlarda daha sık rastlanan bir hastalık olduğunu söylüyor.

Zehirli guatr, tiroid bezesinden salgılanan tiroid hormonlarının normalden yüksek olmasıdır. Nodüllü veya nodülsüz olabilir. Nodüllü zehirli guatr, genellikle sıcak otonom nodül ile birliktedir.

Nodülsüz zehirli guatrda ise tiroid dokusu yer yer “yalancı nodül” görüntüsü verebilir. Kalp çarpıntısı, ellerde ve vücutta titreme, ani ve hızlı kilo kaybı, saç dökülmesi, bulantı, ishal, halsizlik gibi şikâyetlerle kendisini belli eder. Kadınlarda erkeklerden daha fazla görülür.

İster nodüllü ister nodülsüz olsun, her tür zehirli guatrda RAI kapsül tedavisi uygulanabilmektedir.

Prof. Dr. Cumali Aktolun, guatr hastalığının tedavisi ile ilgili olarak merak edilen soruları cevaplandırdı.

RAI kapsül tedavisi nedir?

Bu tedavide, hastaya düşük doz radyoaktif iyot (RAI) kapsülü veriliyor. İsmi “radyoaktif” olmasına rağmen, hastaya ve çevresindekilere verdiği radyasyon çok düşüktür. Bu tedavi sırasında verilen ilacın hastaya verdiği radyasyon, teşhis amacıyla bazı filmlerin çekimi sırasında hastanın maruz kaldığı radyasyon düzeyinden dahi düşüktür.

RAI kapsül tedavisi kimlere ve hangi durumlarda uygulanır?

Sadece yaşlı hastalarda kullanılabileceğine dair ülkemizde yerleşmiş inanış yanlıştır. Hamile olan zehirli guatr hastaları dışında her yaştan zehirli guatr ve otonom sıcak nodüllü guatr hastalarında uygulanır.

Zehirli guatrı olan bebeklerde dahi kullanımını tavsiye yayınlar olmasına rağmen, bu konudaki klinik deneyim henüz yeterli olmadığından tavsiye edilmez.

Nodülsüz zehirli guatr (Basedow Graves) ve otonom sıcak nodül türü zehirli guatrda en etkili, en ekonomik, en kesin, en konforlu ve en kalıcı yöntemdir.

Ameliyatla karşılaştırıldığında, üstünlükleri nelerdir?

Örneğin; ameliyat öncesinde hastanın tiroid hormon düzeylerinin normale düşürülmesi zorunlu iken, bu tedavide böyle bir zorunluluk yoktur. Hastalarda hormon düzeyleri yüksekken de bu tedavi başarıyla ve risksiz uygulanır. Bu tedavi ayrıca, ses tellerine giden sinirlere ve kalsiyum bezelerine zarar vermez.

RAI kapsül tedavisinin aşamaları nelerdir?

Bu tedavinin aşamaları; hastanın hazırlanması, kapsülün uygulanması, tedavi sonrası takiptir. Burada en önemli safha hastanın hazırlanmasıdır. Diğer bir husus da doz hesabı ve tiroid fonksiyonun belirlenmesidir. Doz hesabı, çok faktörlü bir değerlendirme sonucunda yapılır.

Hasta, hastaneye yatırılmadan (ayakta tedavi protokolü: out-patient) uygulanmaktadır. Uygulama sırasında hiçbir acı ve sıkıntı söz konusu değildir. Takip ise, tedaviden sonraki ilk aylarda başlayıp gittikçe seyrekleşen aralıklarla yapılmaktadır.

RAI Kapsül tedavisiyle guatr ve nodül küçülür mü?

RAI tedavisinden sonraki erken dönemde (3 aydan önce) nodül veya guatrın küçülmesi sık değildir. Ancak tedaviden 2 ay sonra başlayan bir küçülme süreci olabilir. Fakat, burada tanımladığımız tedavi şekli ile guatrın veya nodülün küçülmesi hedeflenmemektedir; RAI kapsül tedavisinin burada anlattığımız uygulamasıyla tek hedefimiz, zehirli guatrın bir daha tekrarlamasını önleyecek şekilde, yüksek hormonların normalin altına düşmesini sağlamaktır.

Bu tedavi ile geç dönemde ortaya çıkabilecek guatrın veya nodülün küçülmesi bir hediyedir. Ancak, RAI kapsül tedavisi, bazı Batı ülkelerinde “guatrı veya nodülü küçültmek amacıyla” da kullanılmaktadır.

Türkiye’de bu tür küçültme amaçlı kullanımın yaratabileceği hasta-hekim ilişkilerindeki sorunlar nedeniyle (örneğin hastaların sabırla 3-6 ay beklemelerinin güçlüğü) ben bu tür kullanımı sık olarak tercih etmiyorum.”