Ağrıların günlük yaşantımıza etkileri
Bırakın mesleki bir faaliyeti, evdeki kendi bakımlarını yapamayan ve başkasının yardımına gereksinim duyacak ağrılı hastalar olabiliyor. Burada hastanın kendini bir yerden bir başka yere alması olayı bile kısıtlanabilir ve hatta yatağa bağımlı hale gelebilir.
Önemsenmeyecek kadar hafif olan ağrılar, bazen hastanın günlük yaşam hareketlerini yapmalarını engelleyecek kadar şiddetli olabilir.
Psikolojik yıpranma
Prof. Dr. Turgut Göksoy, ağrılı hastaların yaşamlarının nasıl etkilendiğini anlattı:
Ağrı ve hastalığın meydana getirdiği bu tahribatı yenmek pek kolay değildir. Özellikle psikolojik yıpranmadan kurtulmak, hepsinden daha zordur.
Burada gereken bazı hastalara, özel cihazlar, tekerlekli sandalye, koltuk değneği, bastonlar ve hatta bel korseleri hareket etmelerine yardımcı olmak amacı ile kullanılabilir. Sağlıklı bir kişinin çok kolayca yapabildiği basit hareketleri, hastalık ve onun başlıca belirtisi olan ağrı nedeniyle yapamayan çok sayıda kişi vardır. Doktorun bu konuda anlayışlı olması ve hastaya sabırla yaklaşması şarttır.
Hasta neler çekiyor
Amerika’da yapılan uluslar arası bir romatizma kongresinde, iltihaplı eklem romatizması çeken (romatoid artrit) hastaların, ellerini ağrı ve tutukluk nedeniyle çok zor kullandıklarını, biz hekimlere göstermek amacıyla oluşturulmuş bir düzenekten, çok etkilendiğimi söylemek istiyorum.
Dirseğe kadar uzanan eldiven şeklinde bir düzeneğin içerisine ellerinizi sokuyorsunuz. Bu düzenek tam eklemlerinde tutukluk gelişmiş bir romatizmalının, hareketlerindeki kısıtlanmaya göre ayarlanmış. Bunların içerisinde her hareketi zorluklarla yapabiliyorsunuz. Bu eldivenlerle basit mutfak işleri, tabak çanak tutmanın, musluğu çevirmenin, elinizi ve yüzünüzü yıkamanın ne kadar zor bir iş olduğunu uygulamalı olarak görüyorsunuz.
Hastaların çektiklerini doktorlara göstermek ve onlara hastaların sorunlarına daha duyarlı davranmalarını sağlamaya yönelik düşünülen bu düzeneğin her hekim tarafından denemesi gerektiğine inanıyorum.
Değerlendirme ölçütü
Günlük yaşam elbette sadece evdeki yaşam değildir. Dışarı çıkmak sosyal veya mesleki çalışmalara katılmak, bazı ağrılar nedeniyle ciddi derecede bozulabilir. Bunun tersine, ilk bakışta hiçbir fiziksel değişiklik olduğu fark edilmeyen fibromiyalji hastalığındaki ağrılar nedeniyle, günlük yaşam tıpkı ağır iltihaplı eklem romatizmalılarda olduğu gibi bozulabilir.
Bu hastalar yapamadıkları veya yaparken başarısız oldukları bu günlük yaşam hareketlerindeki eksikliklerin, bir hastalıktan kaynaklandığını kimseye inandıramamaları onları çileden çıkarır ve giderek ümitsizliğe düşerler. Bu konu ile uğraşan hekimler, hastaların günlük yaşam ile sorunlarını izlemek amacıyla, uluslar arası sorgulama ölçeklerini doldurmaları gerekir. Böylece hastalığın seyrini ve hastanın çektiği ağrılardan ne ölçüde etkilendiğini ortaya koymak mümkün olabilecektir. Bu anlamda size hastalığınız hakkında bilgi vereceğine inandığım 3 değerlendirme ölçütünü göstermek istiyorum.
Sağlık Değerlendirme Anketi
– Osteoartrit Değerlendirme Anketi
– Osteoarthritis (Index WOMAC )
– El Becerilerini İzleme Anketi (Duruöz El İndeksi)
Ağrının istirahat veya hareketle ilgisi nedir?
Ağrının istirahat veya harekette olmasının sorgulanması, hastalığın tanısına varmada önemli ipuçları verebilir. İstirahat ağrısı, kişinin uzun istirahatlar yaptığı geceleri, ortaya çıkan ağrı olabileceği gibi gün içerisinde herhangi bir saatte kısa süreli dinlenmelerde ortaya çıkabilen ağrılardır.
Gece ortaya çıkan ağrılar hasta uykuya daldıktan sonra uyandıran nitelikte olabilir. Bazen tersine, uykuyu bölmeyen uykuya dalmayı geciktiren ağrılar şeklinde olabilir. Omurgayı tutan ilerleyici romatizmal hastalık ağrısı sabaha karşı hastayı uyandıran bel ağrılarına yol açarken, huzursuz bacak sendromu, gecenin uykuya dönüştüğü saatlerde olur.
Tümör ve damarsal, kemiklerden kaynaklanan ağrılar genelde, istirahatta ortaya çıkarken, bel fıtığına bağlı ağrılarda hareket etmeye bağlı olarak artış göstermektedir.
Atardamarların yetersizliğine bağlı ağrılar, harekette kendini göstermesine karşılık, toplardamar sorunlarında istirahat ağrıları ön plandadır.
Ayakta fazla kalmak ile toplardamarlarda kanın geri dönüşünü sağlayan kapakçıklarının bozulması ile kanın yerçekimini yenemeyip bacaklarda şekil bozukluğu ile kendini gösteren varislere dönüşebilmektedir.
