ALS nedir?
Açılımı Amyotrofik Lateral Skleroz olan ALS, kaslarda erime ve omurilikte tahribat sonucu ortaya çıkan hastalık için kullanılan tıbbi bir terimdir.
ALS’nin anlamı nedir?
Amyotrofik Lateral Skleroz (ALS), aynı zamanda motor nöron hastalığı olarak da anılmaktadır. ALS hastalığı, merkezi sinir sistemi, omurilik ve beyin sapı adı verilen bölgede nöronlar yani motor sinir hücrelerinin kaybı sonucu ortaya çıkmaktadır.
Tüm dünyada görülen bir hastalık olan ALS’nin görülme sıklığı (insidansı) 100.000 de 1-1,5 civarındadır.
ALS hastası ünlüler
ALS hastalığı, Amerika’da ünlü beyzbolcu Lou Gehrig, İngiltere’de ise Motor Nöron Hastalığı (MND) olarak anılmaktadır.
ALS, dünyada ünlü İngiliz fizikçisi Prof. Dr. Stephen Hawking’in, Türkiye’de ise Galatasaray ve Fenerbahçe’de futbol oynayan ünlü futbolcu Sedat Balkanlı’nın hastalığı olarak da bilinir.
ALS’nin belirtileri nelerdir?
Başlangıç aşamasında ALS’nin belirtileri her hastada aynı olmamakla birlikte ağırlıklı olarak tespit edilebilen belirtiler şu şekilde sırlanabilir.
– Genellikle bir kolda ya da bacakta güçsüzlük ya da incelme, hastanın fark ettiği ilk belirti olur. Örneğin, kalem tutmak, düğme iliklemek, çanta taşımak zorlaşır; ya da hasta yürürken tökezler.
– Bazı hastalarda ise hastalık, konuşma veya yutma güçlüğü şeklinde başlar. Hastanın kendisi ya da yakınları peltek, genizden konuşma fark eder.
– Kaslarda seyirme, ağrı ve kramplar bu belirtilere eşlik edebilir.
– Kontrol edilemeyen ağlama ve gülmeler olabilir.
ALS hastalığı kimlerde görülür?
ALS hastalığının dünyanın her yerinde ve her kesimden insanda ortaya görülebildiği tespit edilmiştir. Fakat erkeklerde kadınlara nazaran biraz daha sık görülür. Hastalığın ortalama başlangıç yaşı 55’tir. Ancak hem çok genç yaşlarda, hem de ileri yaşlarda görüldüğü de olur.
Dünya nüfusun yüz binde 1-1,5 kadarı Amyotrofik Lateral Skleroz hastasıdır. Yine yılda dünya nüfusunun her yüz bin kişisinden 1-1,5’i bu hastalığa yakalanır.
ALS ırsi (kalıtsal) bir hastalık mıdır?
Tüm ALS hastalarının % 90’ı sporadik, % 10’u ailesel ALS hastasıdır. Toplam hastaların % 10’unu oluşturan ailesel ALS hastalarının yarısı kalıtsaldır. Bu nedenle hastalığın büyük çoğunlukla kalıtımla ilgisiz olduğu söylenebilir.
