Hemoroid nedir?

Hemoroid makatın dıştan görünen kısmından 3-4 cm yukardaki kalın bağırsağın son 7-8 cm’lik kısmı olan rektum denilen alandaki bağ dokularının gevşemesi sonucu damarların hem sayıca artması hem de çaplarının genişlemesiyle süngerimsi bir hal almış parmak şeklinde çıkıntı olması halidir. Genellikle hadiseye az veya çok bağırsak sarkması da eşlik eder.

Hemoroid dokusu, her insanda anüs (makat ) bölgesinde olan, toplardamar ve atardamarın doğrudan bağlantılı olduğu bir damar yumağıdır.

Kimler hemoroid riski altında?

Süreğen kabızlığı olan kişiler, ıkınarak ve uzun sürede tuvalet yapan kişiler ve aşırı kilolu insanlar en büyük çekinceye sahiptir.

Hemoroid çeşitleri

İç hemoroid

İç hemoroid dokusu anüsün iç tarafında dişli çizgi (linea dentata) olarak tanımlanan çizginin üst tarafında bulunur. Her insanda iç hemoroid dokusu vardır ve olağan şartlarda görevleri kalın barsağın son bölümündeki basınç değişimlerine bağlı olarak şişip sönerek doğal yastıkçık şeklinde istemsiz gaz ve sıvı çıkışına engel olmaktır.

İç hemoroid rahatsızlığı hangi durumlarda ortaya çıkar?

– Uzun süre ayakta çalışan veya sürekli oturarak çalışan insanlarda
– Ikınarak tuvalet yapan ve tuvalette uzun süre oturan insanlarda
– Süreğen öksürük ve kabızlığı olan kişilerde
– Gebelik sırasında
– Kronik kabızlık ya da uzamış ishal durumunda

İç hemoroid dokusunu barsak duvarına bağlayan Park bağları (Park ligamanı) zedelenir ve hemoroid dokusu aşağı doğru sarkmaya ve sarktıkça da şişmeye başlar. Bunun nedeni hemoroid memesinin kirli kanını taşıyan damarlarda sarkma nedeni ile oluşan açılanma ve kirli kanın geri akımında zorlanmadır.

Gebelikte iç hemoroid

Gebelerde de bebeğin büyümesi ile birlikte makat bölgesinde baskı artar, damarlarda ve hemoroid dokusunda şişme görülebilir. Gebelik döneminde çok artan progesteron hormonu da damar duvarının gevşemesine ve daha fazla şişmesine neden olabilir.

İç hemoroid rahatsızlığının evreleri nelerdir?

1. evre: 1. evrede hemoroidal doku büyümüştür. Özellikle sert dışkı sonrasında kanama görülür, fakat sarkma yoktur.

2. evre: Tuvalet sonrası ağrısız kanama iç hemoroidlerin en tipik bulgusudur. 2. evrede iç hemoroidler ıkınma ve zorlanma ile anüsten dışarı çıkabilir. Ancak tuvalet sonrası dinlenmek ve beklemekle kendiliğinden içeri girerler. Bu dönemde kanamaya ağrı da eklenir.

3. evre: 3. evrede iç hemoroid dokusu tuvalet sırasında daha çok dışarı çıkar ve bu kez hasta tuvalet sonrası eli ile hemoroid dokusunu içeri itme gereksinimi duyabilir. Şişme ve zorlanma nedeni ile kanama ve ağrı çok artar.

4. evre: 4. evreye gelindiğinde hemoroid dokusu hep dışarıdadır. El ile de içeri itilemez. Böyle bir durum yaşam kalitesini çok olumsuz yönde etkileyecektir. Sürekli ağrı, akıntı, kanama ve infeksiyon nedeni olabilir. Hemen her zaman dış hemoroid ile birliktedir. Hemoroid memesi içine kanama olması (tromboz) sıklıkla görülür ve acil girişim gerektirir.

Dış hemoroid

Dış hemoroid dokusu anüsün dışında cilt altında olan ve olağan şartlarda görünmez olan damarsal bir dokudur. İç hemoroidlerde olduğu gibi kabızlık, ıkınma sürekli öksürük gibi durumlarda şişebilir ve görünür hale gelir. Dış hemoroid başlangıç aşamasından itibaren kanama ve ağrı yapar. Dış hemoroid dokusu anüsün dışında olduğundan hasta çoğu kez kendi tanısını koymuş olarak gelir. Sıklıkla anal fissür (yırtık, çatlak) ile birliktedir.

Ağrı ve kanama ön planda olduğundan iç hemoroidlere göre daha erken tanı konulur. Buna rağmen sıklıkla hemoroid içi kanama (tromboz) oluşabilir. Bu genelde anüs çevresinde ele gelir büyüklükte sertlik ve morluk olarak algılanır. Tromboze hemoroid acil girişim gerektirir.