Her gün en az 2 yumurta
Uzun yıllar kolesterol yaptığı söylenen ve kolesterol düzeyi yüksek insanlar tarafından tüketilmemesi gerektiği söylenen yumurta, son yıllarda bilim dünyası tarafından yapılan çalışmalarca aklandı. Birçok tıp doktoru, yumurtanın en doğal ve sağlıklı protein kaynağı olduğu yönünde hem fikir.
Türkiye’de kişi başına yılda 180 yumurta tüketiliyor. Bu rakam, bazı ülkelerdeki yıllık ortalama 250-300 adet tüketime göre oldukça düşük kalıyor.
Bu yıl piyasaya sürdüğü Karatay Diyeti kitabı ile dikkat çeken, Prof. Dr. Canan Efendigil Karatay’a göre her gün 2 yumurta tüketilmesi gerekiyor. Bu da yılda 730 yumurtaya tekabül ediyor. Yıllık ortalama 180 yumurta ise bu rakamın oldukça aşağısında.
Dünyaca ünlü kalp cerrahı Prof. Dr. Bingür Sönmez ise “gün aşırı bir yumurta doktor bana dokunma” diyor. Prof. Dr. Sönmez’e göre sağlıklı insanların yanı sıra kalp hastaları da gün aşırı 1 yumurta yemeli. Prof. Dr. Sönmez’in içinde bulunduğu bir araştırma sonucunda günaşırı 1 yumurta yiyen insanlarda kan yağları ve damar sertliği risk faktörlerinde yükselme olmazken kötü kolesterolde (LDL) düşme saptandığı görüldü.
İç hastalıkları uzmanı Dr. Ayça Kaya ise yumurtanın en kaliteli protein kaynaklarından birisi olduğunu belirtiyor. Dr. Ayça Kaya yumurtada kötü kolesterol ve trans yağ bulunmadığını, kolesterolden uzak durmak için açma, poğaça gibi yiyeceklerden kaçınılması gerektiğini belirtiyor. Ayrıca Dr. Kaya’ya göre; yumurtadaki kolesterol hücreyi koruduğu için de çok faydalı.
Tıp dünyasının 3 önemli ismi yumurta ile ilgili görüşlerini anlattı.
“Yumurtadan insanları yıllarca mahrum ettik”
Memorial Şişli Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Bingür Sönmez doktorların insanları yıllarca yumurtadan mahrum ettiğini söylüyor. Prof. Dr. Sönmez; “Yumurta asla kolesterol bombası değildir. Ama biz yüzde 100 protein içeren bir gıdayı insanlardan yıllarca mahrum ettik. Son yapılan bilimsel araştırmalara göre açık kalp ameliyatı olan kişilerin bile yumurta yemesinde hiçbir sakınca olmadığı bildiriliyor.” dedi.
“Günaşırı bir yumurta,” doktor bana dokunma”
Memorial Hastanesi ve Bilimsel Tavukçuluk Derneğinin ortaklaşa yaptıkları “Değişik Miktarlarda Yenen Tam Yumurtanın Kan Yağları ve Damar Sertliği Risk Faktörleri Üzerine Etkileri” araştırmamızı Silivri’de bir iş yerinde ve bir okulda yaptık. 15-59 yaş arasında olan 65 gönüllüye bir ay gün aşırı bir yumurta, bir ay her gün bir yumurta yedirdik. Bu gruptan 31 kişiye son olarak bir ay boyunca günde iki yumurta yedirdik. Her ay sonunda kan yağları ve damar sertliği risk faktörlerini tayin için kan örneği aldık: Bu tahliller sonucunda gün aşırı ve günde bir yumurta yiyen guruplarda kan yağları ve damar sertliği risk faktörlerinde yükselme olmadığı gibi kötü huylu kolesterolde (LDL) düşme saptandı.
Günde iki yumurta yiyen grupta ise kolesterol ve kötü huylu kolesterolde yükselme saptanmasına rağmen, damar sertliği riskini tanımlayan faktör seviyelerinde değişiklik olmadı. Sonuç olarak sağlıklı kişiler tarafından yenen gün aşırı veya her gün yenen bir yumurtanın, kalp ve damar hastalıkları yönünden hiç bir zararı olmadığını saptadık ve herkesin hatta kalp hastalarının bile tereddütsüz gün aşırı bir yumurta yiyebileceklerini saptadık. Buradan yola çıkarak “Gün aşırı bir yumurta, doktor bana dokunma” sloganını ürettik.
“Yumurta kötü kolesterole etki etmiyor iyi kolesterolü yükseltiyor”
Gün aşırı bir yumurta veya günde bir yumurta kötü kolesterol seviyesini yükseltmiyor, iyi huylu kolesterolü yükseltiyor. Damar sertliği risk faktörlerini hiçbir şekilde etkilemiyor. Gün aşırı bir yumurta mutlaka yiyiniz, günde bir yumurta yiyebilirsiniz ama iki yumurta önermiyoruz. Çünkü iki yumurta kan ve kolesterol seviyesini yükseltiyor. Bizim insanımızın reaksiyonu günde iki yumurta aldığında ters etki yapabiliyor. Batılı toplumlarda günde 3 yumurta alınsa bile etki etmediği söyleniyor. Türk toplumu olarak iyi huylu kolesterolü düşük toplumuz. Damar sertliğine yatkın bir toplumuyuz. Dünyada kalp hastalıklarda ölümde birinciyiz. Dünyada en erken bypass olan toplumuz.
“Yumurta yemekten korkma şekerden kork”
Bu yıl piyasaya sürdüğü “Karatay Diyeti” kitabında da yumurtaya önemli bir yer veren Prof. Dr. Canan Efendigil Karatay insanların yumurtadan değil şekerden, tatlıdan kaçınmaları gerektiğini belirtiyor. Prof. Dr. Karatay yumurta için temel 5 kuraldan bahsediyor;
1. Yumurta kolesterolü yükseltmez.
2. Yumurta kalp ve damar hastalıklarına neden olmaz.
3. Yumurta kilo verdirerek bu hastalıkları önler.
4. Yumurta bağışıklık sistemini güçlendirir.
5. Yumurta doğal olarak her gün mutlaka iki adet tüketilmelidir.
Prof. Dr. Karatay ayrıca yumurtanın pişirilme usulünün de çok önemli olduğuna değiniyor. Yumurta renk değiştirdiğinde çok tehlikeli bir hal alıyor ve trans yağlar meydana geliyor; “Her gün kayısı kıvamında pişirilmiş iki yumurta, ya da saf tereyağında hazırlanmış yumurta, menemen ve omlet yediğimiz zaman kan kolesterolümüz yükselmez. Dikkat edilecek en kritik nokta, yumurtaların çok katı olarak haşlanmamış olmasıdır. Aşırı katı yumurtaların sarı etrafında meydana gelen yeşil gri renk, o yumurtanın bozulmuş olduğunu gösterir. Ağzımıza aldığımız zaman sarısı zaten un ufak olur ve tadı da yumurta gibi değildir artık. Doğallığı tamamen bozulmuş olan bu yumurta sarısında aşırı miktarda TRANSYAĞLAR meydana gelmiştir. Trans yağlar sağlığa son derece zararlı yağlardır. Bu nedenle, yumurtalar yağda kavrulup yakılmadan, yani yumurtalar doğal olarak tüketilmelidirler.
Doğal bir şekilde tüketilen yumurta kan kolesterolünü yükseltmez. Günde 4 yumurta yendiği zaman, karaciğerden kolesterol yapılması orantılı olarak azaldığı bilimsel olarak gösterilmiştir
“En ucuz kaliteli protein kaynağı“
Yumurta bilinen en değerli protein kaynağıdır. Hem amino asit açısından zengindir hem de kaliteli protein deposudur. 1 yumurta sarısı 231 mg. kolesterol içerir. Sağlığımızı korumak için yumurtadan ziyade kötü kolesterol kaynaklarından uzak durmak gerekir. Örnek; yağlı açmalar, poğaçalar, yağlı etler, kebaplar gibi. Çünkü kötü kolesterol kaynakları hem trans yağ asidi dolu hem de kolesterol oranı yüksek.
Yumurtanın kolesterolünde trans yağ asidi yoktur. Vücudumuzun hormon yapımını, hücre çeperi yapımı için kolesterole ihtiyacı vardır. Bir kısmını vücudumuz sentezlerken bir kısmını dışarıdan alırız. Bu açıdan yumurta en kaliteli yağ kaynaklarından biridir.
Sağlıklı bir insan her gün yumurta yiyebilir. Protein seviyesi yüksek olduğundan özellikle sık sık tüketilmesi gereken, besleyici değeri oldukça yüksek bir besindir. Kolesterol yüksekliği olan kişiler ise hafta 2 – 3 kez yumurta tüketebilir. Bir adet yumurta besin değeri açısından yumurta büyüklüğünde ete eşittir.
Yumurtanın içindeki lesitin beyin işlevlerinin düzenli olmasına yardımcı olur. Burada dikkat edilmesi gereken, yumurtayı değil, kötü kolesterol kaynaklarını hayatımızın çıkartmak olmalıdır. Özelikle, ülkemizin ekonomik yapısı düşünüldüğünde yumurta, tüm vatandaşlarımızın et, balık, tavuk gibi kaliteli proteine ulaşabileceği en ucuz bir besindir.
