Ağrılar sizi hayatınızdan bezdirmesin
Uzmanlar, hastaların doktora başvurularında en fazla rastlanan nedenin ‘ağrı’ olduğunu, ağrı olmaksızın sadece uyuşma veya hareket kısıtlılığı gibi sebeplerin de bazen doktora gidiş nedeni olabildiğini söylüyor.
“Ağrı; kişiden kişiye, bölgeden bölgeye, günden güne değişkenlik gösterebilen, kolayca tanımlanamayan karmaşık bir duygu bütünlüğüdür.” diyen Prof. Dr. Turgut Göksoy şunları anlattı:
“Çoğunlukla, hasta şikâyetlerinin orkestra şefi ağrı olup birçok değişik bulgu da yandaş bulgu olarak ağrıya eşlik eder. Ağrısız yaşam olmayacağı hatta bazı durumlarda ağrının vücut hasarlarında hayatı kurtaran bir alarm görevi üslendiği bilinmektedir.”
Hastalığı belirleyebilir
Ağrı insanoğlunun kolayca tanımlayamayacağı karmaşık bir duygu bütünlüğüdür. Kişiden kişiye bölgeden bölgeye, günden güne değişkenlik gösterebilir. Örneğin, aynı derecedeki bir ağrılı uyaran, her kişide farklı hissedilebilir.
Bölge farklılıkları ile ilgili kesin bilimsel veriler olmamakla beraber, Karadeniz Bölgesi insanlarının ağrı duyarlılığının daha fazla olduğu bilinmektedir. Heyecanın dorukta olduğu bir anda ağrı hemen hissedilmezken, bir süre sonra en ufak bir ağrıya tahammül edilemediği durumlar da vardır.
Ağrı sorunu ile hekime gelen hastada doğru sorular sorarak hastalığın tanısında önemli adımlar atılabilir, hatta tek başına tanıya varmamızı sağlayabilir. Sadece, ağrının ortadan kaldırılması da bazı hastalıklarda tedaviyi başarıyla sonlandırabilir.
Bazı durumlarda ortada ağrı oluşturacak hiçbir durum yoktur. Bu sadece hastanın hissettiği bir duygudur. Hatta bacağı kesilmek zorunda kalan bir kişinin bacağı yerindeymiş gibi çok şiddetli ağrılar hissetmesi (Fantom ağrısı) buna verilen temel örneklerdendir.
Ölçülmesi zor
Aslında ağrı, sadece hastanın belirttiği hekimin gözle veya diğer yöntemlerle izlemesi ve ölçmesi oldukça zor olan bir durumdur.
Ağrının varlığını hekim baştan kabul etmeli, şüpheci bir tavırla izlemeli gereksiz yere tam emin olmadan ağrının varlığını inkâra yönelmemelidir. Zaten hastaların tedavisinde ortada olmayan ağrılarda bile hastaya hiçbir şey söylenmeden ağrı mücadelesi yapılması başarıyı artırabilecektir.
Hastanın gerçekten olmayan bir ağrının var olduğu iddiası da araştırılmalı ve buna uygun bir yaklaşım şekli geliştirilmesi daha uygundur. Ağrıyı sorgularken 12 basamaklı soru dizisi arka arkaya sıralanmalıdır.”
Ağrıyı başlatan bir neden var mı?
Bazı durumlarda hastalarda ağrı tamamen belli bir neden sonucu ortaya çıkmıştır. Bir ağır cismin kaldırılması, kaza geçirilmesi, bir enfeksiyon sonrası, aşırı soğuk veya sıcakta kalınması çok şiddetli bir stres ile karşı karşıya kalınması, o hastalığı ve onun başlıca belirtisi olan ağrıyı başlatan neden olabilir.
Alınan herhangi bir ilaç, o günlerde yapılan farklı ve aşırı bir hareket, hastalığı ve onun başlıca belirtisi olan ağrıyı tetikleyebilir. Geçmiş yıllardaki bir kaza, hastalık hatta doğumsal bir bozukluk, yıllar sonra çok fazla bir şey yapmadan bile, hastalığın yeniden aynı şekilde veya daha farklı bir şekilde ortaya çıkmasını sağlamaktadır.
Psiko-somatik hastalıklar
Psiko-somatik hastalıklar olarak isimlendirilen bazı durumlarda, olayı ilk başlatan neden ortadan kalksa bile ondan bir süre sonra ve tamamen farklı bir vücut bölgesinde hastalık ortaya çıkabilir.
Bir stres veya hafif de olabilen psikiyatrik bozukluğun başlattığı bir hastalık olan sedef hastalığı, bir kere başladıktan sonra başlatan neden ortadan kalksa bile hem deride bazı hastalarda hem de eklemlerde romatizmal hastalık olarak ortaya çıkabilmektedir.
Hastalar, doktora ilk geldiklerinde ağrıyı başlatan nedeni doktor ne kadar sorgulasa bile tam olarak anımsamayabilirler. Birçok hasta, yıllar önce ağaçtan düştüklerini veya geçirdiği bir hastalığın yeniden tekrarladığını veya ağrılarının bunlarla ilgili olduğunu sonraki gelişlerinde hatırlarlar.
Sonuç olarak ağrıları başlatan neden, hemen çok yakın geçmişte veya daha uzak geçmişte olabilir.
Bu sorgulamadan alınan cevapların bize ve hastaya yararı, neden-sonuç bağlantısını sorgulamak ve hastalık tanısına varmayı veya bu tanıya varmada doğru yöntemi izlemektir. Ayrıca, bir daha olabildiğince bu gibi hareketlerden kaçınarak, yeni ağrıların ortaya çıkışını engellemek olabilir.
