Deri kanseri artık önceden tespit edilebilecek

Yapılan tıbbi bir araştırmanın sonuçlarına göre; 0-18 yaş arasında güneş ışığından tam olarak korunmuş kişilerde, deri kanseri olma ihtimali büyük bir oranda azalabilmektedir. Güneşlenme alışkanlığının artması ise deri kanserlerinin görülme sıklığını da artırabilmektedir.

Benler incelenmeli
Deri hastalıkları uzmanları, klinik olarak, özellikle ışık gören bölgelerde sert, kızarık, üzeri damarlı bir yapıya sahip, iyileşmeyen; uzunca süre devam eden yaralar, kopartıldıkça tekrarlayan kabuklanmalar, birden koyulaşan benler, kenarları düzensizleşen, hızla büyüyen, etrafında beyaz renkli hale oluşan, renk değiştiren ve gelişen benlerin, bir dermatolog tarafından mutlaka incelenmesi gerektiğini belirtiyorlar. Son yıllarda tanı metotları arasında yerini alan dermatoskop ile her büyüklükte benin, risk taşıyıp taşımadığı belirlenebilmektedir.

Deri kanserinin erken tanısı artık mümkün
Deri hastalıkları uzmanları, cilt kanserleri ve dermatoskop ile ilgili şu bilgileri verdi:
“Tıp dilinde malign melanom olarak adlandırılan cilt kanseri, pigment hücrelerinden (deriye renk veren hücreler) köken alır ve çok hızlı ilerler. Malin melanom, dünyada görülme sıklığı oranı en hızlı artan kanser türlerinden biridir. Malign melanom lezyonlarının yüzde 30’u bir ben üzerinde gelişirken yüzde 70’i normal bir cilt zemininde oluşur. Erken evrede tanı konulduğunda etkin bir şekilde tedavi edilebilir. Ancak bu dönemde tanı konulamazsa hızla bölgesel lenf düğümlerine, ardından tüm vücuda yayılır ve tedavi şansı önemli ölçüde ortadan kalkar.”

Erken tanı nasıl sağlanır?
Her bireyin aylık periyotlarla kendi benlerini muayene etmesi önerilir. Bu muayene sırasında saptanan bende asimetri, sınır düzensizliği, renk değişikliği (benin birden çok renk içermesi), belirgin büyüme, iltihabi reaksiyon ya da kanama, cilt kanserine işaret edebilir. Bununla birlikte değişik görünümlü, hızlı büyüyen, pigmente bir lezyonun saptanması durumunda da acilen bir dermatologa başvurulmalıdır. Deri kanseri gelişim riski yüksek olan kişiler daha dikkatli olmalıdır:

– Açık tenli, açık renk gözlü, kızıl-sarı saçlı veya kolaylıkla güneş yanığı gelişebilen deri tipine sahip kişiler.

– Uzun süre veya aralıklı olarak yoğun güneş ışığına maruz kalmış kişiler.

– Ailesinde deri kanseri malin melanom olan kişiler.

– Anormal (atipik) görünümlü (displastik) nevüsü olan kişiler.

– Doğumsal çok sayıda benleri olanlar.

Son 15 yıl içinde malign melanom riski yaklaşık 2 kat artmış ve buna paralel olarak yeni tanı yöntemleri geliştirilmiştir. Dermatoskopi deri yüzeyi mikroskopisidir; benlerin ve pigmentli diğer lezyonların tanısında kullanılır. Bu yöntemde, yağlanmış deri yüzeyi, ışıklı bir büyütme sağlayan dermatoskop ile incelenir. Dermatoskop, kulak muayenesinde kullanılan otoskoba benzer ve 10 yılı aşkın süredir yaygın olarak kullanılmaktadır. Birkaç yıl öncesine kadar ben takibi, dermatoskopik görüntülerin fotoğrafları çekilerek sağlanıyordu. Ardından bu yönteme bilgisayar teknolojisi eklenerek dijital dermatoskopi geliştirildi.

Dijital dermatoskopinin avantajları
Bu yöntemle vücuttaki benlerin haritası oluşturularak noktasal lokalizasyonları belirlenir. Ardından her bir ben için dermatoskopik görüntü alınır ve kaydedilir. Böylece, bir sonraki kontrolde elde edilecek görüntüyle karşılaştırma şansı sağlanır.

Dijital dermatoskop bende izlenen şüpheli değişiklikleri matematiksel olarak hesaplayarak, malign melanom riskini gösteren bir indeks de oluşturur. Bu indeks tanıda ve tedavinin planlanmasında yardımcıdır. Çıplak gözle erken evre melanom tanı şansı yüzde 60 iken, dijital dermatoskopik inceleme ile yüzde 90’lara çıkar.