Guatrın teşhisi ve ilaçla tedavisi

Uzmanlar, guatr hastalığını teşhis ederken, 3 yöntemi eksiksiz bir şekilde uygulamak gerektiğini, bu yöntemlerden biri eksik olursa, guatr tanısında muhakkak bir eksiklik söz konusu olacağını ve bu eksik tanı üzerine uygulanan tedavide de eksikliklerin oluşabileceğini belirtiyor.

Guatr teşhisi 3 temel araçla yapılır:
1. Kandaki tiroid hormonlarının ölçümü,
2. Tiroid ultrasonografisi,
3. Tiroid sintigrafisi.

Sintigrafi, muhakkak “pinhol” kolimatör kullanılarak yapılmalıdır. Tiroid hormonlarının “serbest” formlarını ölçmek gerekir; aksi halde yanıltıcı sonuçlar alınabilir. Bazı hastalarda, İnce İğne Aspirasyon Biyopsisi (IIAB) yapmak da gerekir.

IIAB nedir?

IIAB, İnce İğne Aspirasyon Biyopsisi’dir. Kalçadan yapılan iğne kalınlığında “normal” iğneler kullanılarak tiroid bezesinde bulunan nodüle ulaşılıp, oradan hücre alma işleminden ibarettir. En sıklıkla kanser olasılığını bertaraf etmek için kullanılır ancak, bazen “tiroidit” tanısında da yayarlanılabilir. Bir nodülden en az 5-6 numune almak gerekir. Tek bir numune alarak, kanser olasılığı önlenemeyebilir. Çok numune alınsa dahi, kesinliği, yani mevcut bir kanseri ortaya koyma olasılığı en iyi koşullarda yüzde 65 civarındadır.

Tiroidioloji nedir?

Tiroid hastalıkları bilimi ile uğraşan tıp alt branşına “tiroidoloji” denilir. Bu, resmi bir tıp branşı değildir. Gerek Batı tıbbında gerekse ülkemizdeki tıp uygulamalarında, hekimin 1 yıl içinde kabul ettiği tiroid hasta sayısı hekimin tiroidolojiye yakınlığını belirler. Örneğin, bazı Amerikan kaynaklarının “tiroid cerrahı” tanımlamasında, bir cerrahın yılda ortalama 50 tiroid ameliyatı yapıyor olması beklenir.

İlaçla tedavi

Bazı guatr türlerini ilaçla tedavi edebiliyoruz ancak, zehirli guatrda anti-tiroid ilaçların kalıcı ve kesin tedavi imkânı sunmadığını belirtmek gerekir. Bu ilaçlarla tedavi hastalardaki yüksek hormon düzeyini “bir süre” düşürür ancak, o “bir süre” sona erince hastalık tekrarlar. Bu “bir süre”nin her hastada farklı olduğunu, bazı hastalarda haftalarla ifade edildiğini belirtmek gerekir.

Ayrıca, bu grup ilaçların kan hücre üretimine (özellikle trombositlerin üretimine) ve karaciğer fonksiyonları üzerine olumsuz etkileri vardır. Bu nedenle, yıllarca alınmaz. Tiroid hormonlarının sentetik formunu kullanarak, zehirli olmayan bazı guatr çeşitleri başarılı bir şekilde tedavi edilebiliyor. Ancak, çok ince bir ayar gerektiren bu hormonların kullanımı, deneyim ve hastanın yakından takibini gerektirir.

Tiroid krizi

Zehirli guatr, yüksek hormonların kontrolden çıkması ile seyreden çok ağır bir durumdur. Yaşlı hastalarda ölüm oranı yüzde 25’e kadar yükselebilir. Acil tedavi gerektiren bir hastalıktır. Böyle bir durumda, hasta hastaneye yatırılıp tedavi edilir.