Kanser tedavisinde yapay gen umudu

Türk bilim adamları tarafından üretilen yapay genler sayesinde, kanser tedavisinden aşı üretimine, endüstriyel atıkların temizlenmesinden enerji üretimine kadar birçok alanda faydalanılabileceği bildirildi.

Yapay gen çalışmalarının bir yıl kadar sürdüğünü anlatan ODTÜ Kimya Bölümü Öğretim Üyesi Mahinur Akkaya, Türkiye’de ilk defa bir şirketin bunu yaptığını aktardı.

Yapay canlı için

Akkaya, yapay genin herhangi bir organizmaya ihtiyaç duymadan, sadece “dizilim” (sekans) bilgisiyle üretmeyi sağlayan bir yöntemle oluşturulduğunu bildirdi. Sekansların bir bütün halinde doğada mevcut olmadığını dile getiren Akkaya, “O yüzden bunlara sentetik gen deniliyor’’ dedi.

ODTÜ Genetik Mühendisi Burak Yılmaz da “yapay canlının ilk adımı” olan yapay genin, genetik veri tabanlarında bulunan DNA dizilimlerinin laboratuvar yöntemleri ile fiziksel hale dönüştürülmesi olduğunu belirtti.

Yılmaz, ayrıca kanser tedavisi için kullanılan gen terapilerinde yapay genleri kullanarak tedavi sürelerinin hızlandırılabileceğini vurguladı.

Yeni aşı üretimi

Yılmaz, grip virüslerinin, sürekli değişikliğe uğradıkları için, aşılarının da her yıl yeniden üretildiğine dikkat çekerek bunların büyük maddi kayıplara neden olduğunu belirtti. Yılmaz, yapay DNA sentezi teknolojisi sayesinde, henüz ortaya çıkmamış virüsler için aşılar üretebilmenin mümkün hale gelebileceğini söyledi.?

Kötü amaçla kullanılabilir

Bu sentetik biyoteknoloji sayesinde evlerde ışıldayan bitkiler, istenilen kokuyu veren ya da havanın sıcaklığını ölçen çiçekler yapılabileceğine dikkat çeken Genetik Mühendisi Burak Yılmaz, “Bilindiği gibi petrol rezervleri gün geçtikçe azalıyor ve alternatif yakıtlara ihtiyaç duyuluyor. Yapay genler sayesinde petrol ya da biyodizel üreten mikroorganizmalar üretilebilir’’ dedi.

Yapay genlerin kötü amaçlı kullanımının da söz konusu olduğunu belirten Yılmaz, bu nedenle hükümet ve güvenlik güçlerine büyük görevler düştüğüne dikkat çekti. Yılmaz, bu teknolojiyle kötü amaçla kullanılabilecek “yapay virüsler” yaratmanın mümkün olduğunu da vurguladı.