Mamografi
Mamografi, meme kanserinde erken teşhis açısından oldukça önemli olan ve normal meme muayenesi ile belirlenemeyen küçük anomalilerin tespiti için çekilen meme filmidir.
Meme kanseri birçok kadının sağlığını tehdit eden hastalıkların başında geliyor. Erken teşhis ise hepimizin dikkat alması gereken bir durum. Meme kanseri hakkında daha fazla bilgi almak için burayı veya kendi kendinize elle muayenenin nasıl yapılacağını öğrenmek için ise burayı tıklayabilirsiniz. Bizim bu yazıda bahsedeceğimiz konu ise mamografi… Mamografi, yani meme filmi hakkındaki tüm detaylar için yazımı mutlaka okuyun.
Mamografi nedir?
Mamografi, meme muayenesinde saptanamayacak kadar küçük anomalilerin belirlenmesi amacıyla düşük dozda çekilen bir meme röntgen filmidir. Mamografi meme kanserinde erken teşhis için oldukça önemli; çünkü kendi kendine ya da hekim tarafından yapılan muayenelerde ancak 1,5 ‘ 2 cm ve daha büyük boyutlu kitleler saptanabilirken, mamografi meme içindeki değişiklikleri 0,5cm altında dahi tespit edebiliyor. Bu da tanı ve tedavinin 2 yıl önce başlaması anlamına geliyor. Mamografi özel bir röntgen cihazı ve düşük doz ışın kullanılarak çekiliyor.
Mamografi nasıl ve ne zaman çekilmelidir?
Anadolu Sağlık Merkezi’nden Kadın Hastalıkları Uzmanı Dr. Mete Bostancı çekim sırasında memelerin cihaz üzerinde bulunan iki plaka arasında kısa süreli sıkıştırılması gerektiğinden; memelerin en az hassas olduğu dönemin seçilmesinin doğru olacağını belirtiyorlar. Örneğin adet bitimini takip eden hafta, memelerin en az hassas olduğu ve yine memelerdeki şişliğinde en az olduğu dönemdir. Çekim için bu dönemin seçilmesi uygun olacaktır.
Acıbadem Hastanesi uzmanları ise hazırlık aşaması için önemli noktaları hatırlatıyor: incelemede küçük boyuttaki ayrıntılar çok önemli olduğundan yanıltıcı etkenleri yok etmek gerekir. Ter, parfüm, deodorant, pudra vb. kalıntılar yanıltıcı sonuç verebilir. Bu nedenle; mamografi çektirmeden önce duş alın ve parfüm, deodorant veya pudra kesinlikle kullanmayın.
Kimler mamografi çektirmeli?
Memesinde sorun tespit edilen her yaştaki kadına ve herhangi bir sorunu olmayan 40 yaş ve üstü kadınlara (yaşa bağlı olarak belirli aralıklarla) çekilmelidir.
Hangi kadın ne kadar aralıklarla çektirmeli?
Uzmanlar, risk durumu ve yaşa göre mamografi programını şu şekilde belirtiyor:
– Hiçbir risk faktörü olmayan kadınların, periyodik aralıklarla meme cerrahına muayene olarak, 40 yaşın üzerinde 2 yılda bir, 50 yaşın üzerinde yılda bir mamografi çektirmeleri gerekmektedir.
– Uzak akrabasında kanser varlığı ya da erken adet görme ve geç menopoz gibi hafif risklere sahip kadınların 40 yaşın üzerinde yılda bir mamografi çektirmeleri gerekmektedir.
– Anne, kardeş, kız çocuk gibi birinci derece akrabasında kanser varlığı gibi ciddi bir risk söz konusu olan kadınlar, 35 yaş üzerinde düzenli mamografi çektirmeleri gerekmektedir.
– Birden fazla birinci derece akrabada iki taraflı kanser varlığı gibi çok ciddi bir riski bulunan kadınların 25 yaş üzerinde düzenli mamografi çektirmeleri gerekmektedir.
– Bir memesinde kanser öncüsü lezyon tespit edilmiş kadınların 6 ayda bir düzenli mamografi çektirmeleri gerekmektedir.
Mamografide rahatsızlık ve acı duyuluyor mu?
Mamografi çekilirken en önemli nokta memelerin yeterince sıkıştırılması ve yassılaştırılmasıdır. Bu sayede meme dokusunun üst üste gelmesi önlenir, maksimum oranda dokunun incelenmesi sağlanarak kitlelerin gözden kaçmaması, yalancı kitle görünümünün olmaması sağlanır. Aynı zamanda bu sıkıştırma inceleme sırasında maruz kalınacak ışın dozunu da azaltır.
Kadın Hastalıkları Uzmanı Dr. Mete Bostancı “Memelerin sıkıştırılması bir miktar rahatsızlık yaratsa da çekim süresi çok kısa olduğundan sorun yaratmayacaktır” diyor.
Bu rahatsızlık çok küçük ve çok büyük memelerde daha yüksek oranda görülebilir. 40 yaşında meme iç yapısında başlayan ve daha sonra hızlanma gösteren involüsyon ile memede glandüler yapının yerini yağ dokusu almaktadır. Bu nedenle mamografinin uygulanması daha da kolaylaşmakta ve tanı duyarlılığı % 100’lere yaklaşmaktadır. Menopozda östrojen tedavisi alanlarda bu değişiklikler daha yavaş olacağından mamografi tanı duyarlılığı biraz daha düşük olacaktır.
