Aknelerin tedavisinde uygulanacak yöntemler

Ergenlik, stres, bilinmeyen nedenler ve bazı ilaçların yan etkisi ile ortaya çıkan akneler tedavi edilirken, rahatsızlığın derecesine ve aknelerin tipine göre yöntemlerin uygulanması gerekir.

Aknenin sorumlularından sayılan stres, aknenin ana nedenlerinden değildir. Ancak stresli dönemlerde bazı hormonların açığa çıkması, sivilcelerin oluşmasına veya artışa sebep olabiliyor.

Kadıköy Şifa Hastanesi’nden Dermatoloji Uzmanları Dr. İlgen Gazeteci ve Dr. Güneş Ertürk’ten, aknelerin tiplerini ve tedavileri hakkında bilgiler aldık.

Akne derecelendirmesi

Akne; hafif, orta ve şiddetli olarak sınıflandırılır. Tedaviler, aknenin derecesine ve tipine göre yapılır. Akne tedavisi uzun bir süreçtir. Tüm akne tedavileri, yeni akne oluşumunu engelleyerek etkili olur. Düzelmeler zaman alır. Eğer akneler 6-8 haftada iyileşmeye başlamadıysa tedavinin değiştirilmesi gerekir.

Dermatologlar tedavileri aknenin tipine göre belirler. Bazen başka nedenlerle örneğin makyaj, losyonlar veya alınan ilaçlardan dolayı akneye benzer döküntüler olabilir. Dermatologunuzla görüşürken, kullandığınız ilaç ve ürünleri iyi belirtmeniz gerekir.

Dermatologunuz size dışarıdan porların tıkanmasını engelleyen ve bakterileri azaltan A vitaminli veya benzoyil peroxidli krem, jel veya losyonlar önerebilir. Bu ürünler bazen kuruluk ve soyulma yaratabilir. Dermatologunuz size doğru kullanımı ve yan etkilerin olmaması için tavsiyelerini belirtecektir.

Antibiyotik yoluyla tedavi

Deriye sürülerek kullanılan antibiyotikler de vardır. Bunların kullanımı daha hafif akneler içindir. Eğer geniş kırmızı ve derin sivilceleriniz varsa, direkt olarak içine kortizon enjekte edilerek hemen iyileşmesi sağlanabilir.

Dermatologunuz siyah noktacıkları, beyaz yağ butonlarını ve iltihaplı kesecikleri özel aletlerle temizleyebilir. Ancak, kendiniz bunlarla oynamamalısınız. Akneyi derinleştirerek daha fazla büyümesine ve iz bırakmasına neden olabilirsiniz. Ağız yoluyla antibiyotikler, özellikle tetrasiklin, doksisiklin veya eritromisin, orta ve şiddetli aknede kullanılır.

Antibiyotikler, kıl folikülündeki bakterileri azaltırlar. Bu da kızarıklıklar ve iltihaplanmaları azaltır. Doğum kontrol haplarının kadınlarda akneyi önemli ölçüde iyileştirdikleri gözlemlenmiştir. Bu amaçla tedavi maksadıyla da kullanılırlar. Akne etkili bir şekilde tedavi edilebilir, ancak tedavi yavaş ilerler.

Akne tedavisinde iyileşmeler 2. ayda başlar ve 4-8 ay arasında tamamen bir düzelme sağlanır. Özellikle ilk ayda aknenin artması gibi durumlar söz konusu olabilir. Bunu bilerek sabırlı olmanız ve dermatologunuzla irtibat halinde kalmanız halinde, tedavi mükemmel sonuç verecektir.

Aknelerin tipleri

İltihaplı olmayanlar
– Açık komedon (siyah noktacık)
– Kapalı komedon (beyaz yağ butonları)
– İltihapsız kist

İltihaplı olanlar
– Papül (kırmızı, kabarık şişlikler)
– Pustule (içi cerahatli, kabarık şişlikler)
– İnflame kist (derin, kırmızı, ağrılı şişlik)

Akne sonrası kalan izler
– Kabuklanma
– Kırmızı lekeler
– Kahverengi lekeler
– Derin kalıcı izler (skar)

Alınacak önlemler

Mümkünse nemli ortamlarda ve sauna, havalandırması olmayan mutfaklarda bulunulmamalıdır. Yağlı ürünler ve kozmetikler kullanılmamalıdır. Tahriş edici ve ovalayıcı tarzda deri temizliği akneyi alevlendireceğinden, bu tip temizlikten kaçınılmalıdır. Akneler sıkılıp kopartılmamalıdır.

Hafif dereceli aknelerde tedavi

Hafif akneler, topical jel solusyon ve losyonlarla tedavi edilir. Ekstra vitamin ve minerallerin kullanımının tedaviye faydası bulunmamıştır. Yüzünüzü su ile hafif bir temizleyici sabun veya antiseptik jel kullanarak günde 2 kez yıkayın. Akne ürünlerini sadece akne üzerlerine nokta halinde değil, tüm etkilenen alanlara yayarak uygulayın. Akne tedavi ajanları ilk 2-4 hafta kuruluk yaratabilir.

Zamanla cilt bu tip kuruluk reaksiyonları göstermez. Yağsız bir nemlendirici, kuruma şikayeti için kullanılabilir. Yağlı kozmetikler, fondoten, krem ve güneş koruyucuları kullanılmamalıdır. İyileşme 2-4 ay arasında olabilir. Şiddetli tahrişlerde tedavi bırakılmalı, doktorunuzla görüşülmelidir. Genellikle topikal yani dışarıdan sürme şeklinde ilaçlar kullanılır.

Topikal akne ilaçları:
– Antiseptik deri temizleyicileri
– Benzoyil peroxide
– Azeleik asit

Antibiyotikler:
Clindamisin, eritromisin

Retinoidler
Tretionin adapalene

Orta dereceli aknede tedavi

Burada da topikal ajanların yanı sıra oral tedaviler de uygulanır.
– Antibiyotikler (tetrasiklin, eritromisin doksisiklin)
– Kadınlarda östrojen ve antiandrojen tedaviler diane 35 , spirinololakton, vb.
– Tedaviye dirençli aknede isotretionin kullanılabilir.

Şiddetli aknelerin tedavisi

Şiddetli akne, ağızdan ilaçlarla tedavi edilir. Hasta mutlaka dermatolog kontrolünde olmalıdır. Pek çok hasta, oral isotretionin ile tedavi edilir. Bu tedavi hasta için uygun değilse uzun süreli antibiyotikler, kadınlarda antiandrojenler tedavi için kullanılabilir.