Çocuğu olmayanlara tüp bebek umudu
Yuva sıcaklığını hissedip, aile olmanın mutluluğunu yaşamak isteyen çiftlerin en büyük isteklerinden biri de çocuk sahibi olmaktır. Fakat çeşitli nedenlerden dolayı herkes çocuk sahibi olamayabiliyor. İşte bu istisnai durumlarda devreye giren tıp çiftlerin çeşitli yöntemlerle çocuk sahibi olmalarına yardımcı oluyor.
Normal şartlarda çocuk sahibi olamayan çiftlerin başvurduğu tüp bebek yöntemi, infertilite yani kısırlık tanısı konulan kişilere umut oluyor. Zorlu ama bir o kadar da heyecanlı bu yöntem sabır gerektiriyor.
Tüm dünyada ve ülkemizde başarıyla uygulanan tüp bebek yöntemi sayesinde çiftler anne-baba olmanın mutluluğunu yaşıyor. İnfertilite, yani kısırlık durumlarında tüp bebek oldukça etkili bir yöntem. Ancak, öncelikle sağlıklı bir üremenin nasıl gerçekleştiğini bilmek gerek…
Embriyo sağlıklı olmalı
Üreme, erkeğin sağlıklı sperm üretimi, kadının sağlıklı yumurta üretimi ve spermlerin yumurtaya ulaşmasını sağlayan tüplerin açık olması, spermin yumurtayı dölleme yeteneğinin olması, döllenmiş yumurtanın rahime tutunması ve embriyonun kaliteli olması gibi birçok faktöre bağlıdır. Ayrıca, gebeliğin devam etmesi için embriyonun sağlıklı olması ve kadının hormonlarının embriyonun gelişmesi için yeterli düzeyde olması gerekir. İşte bu sıralanmış faktörlerden herhangi birinin eksik olması durumunda infertiliteden yani kısırlıktan söz edilir.
Kısırlığın nedenleri
İnfertil vakaların üçte biri erkek faktöründen, üçte biri kadın faktöründen ve kalan üçte biri her ikisine bağlı olan faktörlerden veya açıklanmamış faktörlerden kaynaklanır. Erkek faktörü infertilitesi azoospermi (hiç spermin üretilmemesi) ve ‘oligospermi’dir (az miktarda spermin üretilmesi).
Bazı durumlarda, sperm hücrelerinin şekilleri bozuk olur veya yumurtaya varmadan önce ölür. Erkek faktörü; İnfertilite tetkiklerine erkekte yapılacak bir sperm analizi ile başlamak uygundur. Test hem basit hem ucuzdur. 3-4 günlük bir cinsel perhiz süresinden sonra yapılan sperm analizi 1-2 saat sonra sonuç verir. Eğer sperm sayısı yetersizse oligozospermi, hareketlilik düşükse astenozospermi, şekil bozuklukları varsa teratozospermi denir. Bazen verilen örnekte hiç sperm hücresi bulunmaz; bu duruma da azospermi denir.
Kadındaki sıkıntı
Kadın kısırlığında ise en yaygın faktör ovulasyon (yumurtlama, yumurtalık yüzeyinde olgunlaşmış yumurtanın serbest kalması) bozukluğudur. Yumurtlama bozuklukları bazal vücut ısısı ölçümü adetin 21. günü progesteron hormonu bakılması ve USG ile yumurtlama takibi yapılarak belirlenebilir. Diğer kadın infertilite nedenlerine gelince; Geçirilmiş pelvik enfeksiyonlar ve operasyonlar, over kistleri, rahimin konjenital anormallikleri ve rahim miyomları (ur) vb…
Tüplerin açık olması şart mı?
Tüp bebek yapmak isteyenlerin akıllarına en çok takılan soru, tüplerin açık olup olmaması gerektiğidir. Uzmanlar, tüp bebek tedavisi için tüplerin açık olmasının gerekli olmadığını belirtiyor. Hatta ‘tubal faktör’ denilen tüplerin tıkalı olduğu durumlarda da, tüp bebek en çok tercih edilen tedavi şeklidir.
Cinsiyet tercihi yapmak yasak
Tüp bebek yönteminde cinsiyet tercihi yapmak tıbben mümkündür. Çiftlerin, doğacak çocuklarının kız ya da erkek olması konusunda bir tercihleri vardır. Gerçekleşmesi için de çaba gösterirler. Tüp bebek yapmak isteyen ebeveynler de kimi zaman cinsiyet konusundaki tercihlerini belirtiyorlar. Ancak bu tıbben mümkün olsa da, yasalarımız buna izin vermiyor. Biz de, yasal ve etik olmadığından bu isteği geri çeviriyoruz.
Maliyeti yüksek mi?
Euro Fertil Üreme Sağlığı Merkezi Direktörü Dr. M. Hakan Özörnek, tüp bebek maliyetini şöyle açıklıyor: Tedavi sonrasından alınan yumurtaların, bir tüp içindeki özel bir sıvıda ve özel şartlar altında laboratuarda hazırlanan eşinin spermleri ile döllenmesi ve embriyo haline geldikten sonra tekrar rahim içine yerleştirilmesi işlemi 4 bin YTL’ye mal oluyor. Bu rakamlara ilaç masrafları olarak bin 500 YTL ilave edildiğinde toplam 5 bin 500 YTL’lik bir maliyet tablosu ortaya çıkıyor.
Mikroenjeksiyonla tüp bebek arasındaki fark
Mikroenjeksiyon (ICSI- intrasitoplazmik sperm enjeksiyonu) tedavi sonrası toplanan yumurtaların içine şekil ve hareketi iyi olan tek bir spermin enjeksiyonu işlemidir. Tüp bebekten farkı; tüp bebekte spermlerin yumurtayı kendiliğinden döllemesi beklenirken, mikroenjeksiyonda tek bir spermle döllenme işlemi embriyolog tarafından sağlanmaktadır. Mikroenjeksiyon, spermin yumurta içine girmesini kolaylaştırma amacı taşır ve döllenme işlemi mikroskop altında yapılır. ICSI sadece bir tane sperm hücresi ile bile döllenmeyi mümkün kılmaktadır.
