Serviks (rahim ağzı) kanseri rehberi
Serviks (rahim ağzı) kanseri; serviksteki (rahim ağzı) hücrelerin anormalleşip çoğalmasıdır. Rahim ağzındaki prekanseröz (kanser öncesi) lezyonlar tedavi edilmezse bu anormal hücreler bazen kanser hücrelerine dönüşebilir.
Serviks (rahim ağzı) kanseri görülme sıklığı nedir?
Kadınlarda en sık ölüme neden olan kanser türüdür, ancak önlenebilir!! Dünyada her 2 dakikada 1 kişi bu kanserden hayatını kaybetmektedir. Yaşa göre dağılımı bimodal seyretmektedir (35-39,60-64) Ortalama yaş 52’dir. Sıklığının azalmasındaki en önemli faktör Smear testinin yaygınlaşmasıdır. Dünyada her yıl yaklaşık yarım milyon rahim ağzı kanseri tanısı konulmakta ve 250.000 ölüm vakası görülmektedir. Türkiye’de de günde 2 kadın bu hastalığa bağlı olarak yaşamını kaybetmektedir
Serviks kanserinde risk faktörleri nelerdir?
– Yüksek riskli HPV’ler (Human papillomavirus) ile enfeksiyon (HPV Tip 16,18,31,35,45).
– İlk cinsel ilişkinin genç yaşta olması.
– Kadının çok sayıda cinsel partnerinin olması.
– Kadının eşinin çok sayıda cinsel partnerinin olması.
– Erkeğin önceki eşinde rahim ağzı kanseri öyküsü.
– Sigara ve alkol kullanımı.
– Cinsel yolla bulaşan hastalıklar.
– HIV (AIDS) enfeksiyonu.
– Uzun süreli doğum kontrol hapı kullanılması.
– Düşük sosyoekonomik düzey.
– Aile öyküsü.
– Yüksek kilo, sebze ve meyveden fakir beslenme.
– Düzenli olarak Smear test yaptırılmaması.
Serviks kanserinde belirtiler nelerdir?
Kanser öncesi lezyonlarda ve rahim ağzı kanserinin başlangıç dönemlerinde genellikle herhangi bir klinik bulgu ve belirti görülmez. Çoğunlukla kanser yayıldıktan sonra belirti ve bulgular ortaya çıkmaktadır.
Kanlı ve kötü kokulu akıntı, cinsel ilişki sırasında ağrı, cinsel ilişki sonrasında kanama, adet kanamaları arasında ve menopozda, anormal vajinal kanamalar olabilir.
Rahim ağzı kanserinde tedavi nedir?
Erken dönemde cerrahi tedavi şansı var. İleri evrelerde cerrahi tedavi şansı yoktur. Hastalar radyoterapi ve kemoterapi ile tedavi edilmeye çalışılır. Maalesef pek yüz güldürücü sonuçlar alınamıyor.
Pap Smear testin önemi nedir?
Rahim ağzı kanser taramasında kullanılan Smear test düzenli aralıklarla yapılırsa rahim ağzı kanseri önlenebilir. Smear test ile rahim ağzında kansere dönüşebilecek hücresel değişiklikler ve rahim ağzı kanseri açısından yüksek risk taşıyan kadınlar belirlenebilir.
Pap Smear testi kimlere yapılır?
18 yaşından sonra cinsel yönden aktif her kadın, yılda bir kez düzenli aralıklarla Smear yaptırmalıdır. En az 70 yaşına kadar yapılması önemlidir. Basit ve ağrısız bir işlemdir. Test için en uygun zaman son adet tarihinden 10-20 gün sonrasıdır. Adet döneminde yapılmamalıdır. Smear sonucu normal gelmezse; HPV-DNA testi ve kolposkopi yapılır.
Human Papilloma Virüs (HPV) nedir?
Genital bölgede ve mukozalarda siğil, kanser öncüsü lezyonlara ve kansere neden olabilen bir virüs. Vücuda bir kez girdiğinde hücreler içine yerleşir, zaman zaman alevlenmelere neden olur. HPV, cinsel yolla özellikle deri teması ile bulaşır. Virüs deri teması ile geçebildiği için kondom tam koruma sağlamaz.
HPV’nin önemi nedir?
HPV enfeksiyonu çok sık görülmektedir ve her 10 kadından 5’i yaşam boyunca bu virüsle karşılaşmaktadır. HPV’nin 100’den fazla tipi olmasına karşın,sadece yüksek riskli tipleri kansere neden olurlar. Enfeksiyon yıllar boyunca belirti vermeden de bulunabilir, her zaman genital siğillere neden olmaz. Bu nedenle genital bölgede siğil bulunmaması , kişinin bu enfeksiyonu taşımadığı anlamına gelmez.
HPV aşısı nedir?
Rahim ağzı kanserlerinin büyük çoğunluğu HPV’nin belirli tiplerinden kaynaklanır. HPV’nin bazı tiplerinin özellikle tip 16 ve 18’in neden olduğu rahim ağzı kanserinden aşı ile korunmak mümkün. Aşılar kadınları HPV enfeksiyonundan korumak için geliştirilmiştir. Aşının en yüksek düzeyde etkili olması henüz cinsel ilişkiye başlamamış kişilere uygulanması sayesinde olur.
HPV aşısı nasıl uygulanır?
Aşının yararları daha önceden HPV’ye maruz kalmış kadınlarda sağlıklı kadınlara oranla zayıftır. Aşı kanser oluşturan tüm HPV tiplerine karşı korunma sağlamaz, dolayısıyla düzenli Smear testi yapılması aşılanmış kadınlarda da gereklidir. Aşının,HPV ile temas etmeden önce 10 yaşından itibaren 3 doz uygulanması önerilmektedir. 55 yaşına kadar yapılabilir. HPV aşısı üst kolun deltoid bölgesine uygulanır.
HPV aşısının yan etkileri nelerdir?
HPV aşısı güvenilir bir aşıdır. Aşı yapılan kolda nadiren ağrı, şişlik ,kızarıklık yapabilir. Bazı hastalarda bulantı, baş dönmesi-göz kararması, halsizlik-yorgunluk ve ateşe neden olabilir.
